سؤالات متداول
آيا روغن قالب بر روي سطوح انواع قالب ها (چوبي، فلزي و پلاستيکي) امکان اجرا و بهره برداري دارد؟
روغن قالب اصولاً به منظور سهولت در رهاسازي قالب از بتن و حصول سطوح بتني صاف مورد استفاده قرار مي گيرد. در گذشته استفاده از روغن سوخته و يا بعضاً گازوئيل براي اين كار مرسوم بود. زماني که سطح قالب به روغن سوخته يا گازوئيل يا اين خانوده از مواد چرب کننده آغشته گردد پس از بتن ريزي و آغاز واکنش هيدراسيون به جهت در تماس قرار گرفتن با محيط قليايي و مخصوصاً Ca(OH)2، ماده صمغ مانند و چسبنده ايجاد مي کنند که علاوه بر دشوار نمودن عمليات جداسازي قالب از سطح بتن مي تواند حباب هاي ريز هوا را در خود حبس نمايد. لذا پس از اتمام گيرش و باز نمودن قالب ها سطوحي متخلخل يا اصطلاحاً كرمو پديدار مي گردد ضمناً در بسياري از موارد خصوصاً در هنگام استفاده از روغن سوخته رنگ بتن تغيير پيدا نموده و همچنين به جهت آلوده شدن سطح بتن لازم است در صورتي که نياز به اجراي پوشش هاي آب بند يا محافظتي روي سطح بتن داشته باشيم تمام مقاطع را به دقت شستشو يا در برخي موارد عمليات سند بلاست براي آماده سازي سطوح انجام بدهيم. لذا بهتر است براي چرب نمودن قالب ها مخصوصاً در سازه هايي که لازم است بتن هاي اکسپوز داشته باشيم يا در ادامه عمليات اجرا نياز به استفاده از مواد آب بندي وجود دارد از روغن هاي قالب امولسيوني يا محلول در آب استفاده نماييم.
روغن هاي قالب محلول در آب به جهت چرب بودن، تمامي خواص و نيازهاي مربوط به سهولت جدا سازي قالب از بتن را تأمين مي نمايد، مضاف بر اينکه در جريان عمليات بتن ريزي تا اتمام آن تمامي حباب هاي ريز هوا که با سطوح قالب در تماس قرار مي گيرند به راحتي در مجاورت با قالب به سطح حرکت نموده و هرگز پس از گيرش حباب محبوس در سطح پديدار نخواهد شد.
از سازه آبي و مواجه با نفوذ آب دچار انحلال و فرسايش مي گردند؟
عملکرد آب بندي واتر استاپ هاي بنتونيتي متفاوت از واتر استاپ هاي پي وي سي يا لاستيکي مي باشد. اين گونه واتر استاپ ها (بنتونيتي) به جاي ايجاد سد در برابر آب در ابتدا بخش اندکي از سيال عبوري را به خود جذب نموده و دچار تورم مي شوند. نهايتاً تورم و اضافه حجم ايجاد شده مسير عبور سيال را مسدود نموده و مقاطع درزهاي اجرايي آب بند مي شود. لازم است متذکر شويم که الزاماً تورم ايجاد شده در تمامي مقاطع با هم برابر نخواهد بود چرا که مقدار تورم بستگي به فضاي خالي پيرامون نوار واتر استاپ بنتونيتي دارد. يکي از مهمترين آزمون هاي کيفي که توسط توليد کنندگان در زمان ساخت اين نوارهاي آب بند بنتونيتي مد نظر قرار داده مي شود قابليت عدم انحلال نوار در آب مي باشد تا اين نوار در اثر فشار زياد سيال به درز، دچار شسته شدگي و انحلال نشود.
لازم مي باشد متذکر شويم استفاده از واتراستاپ هاي بنتونيتي براي آب بندي درزهاي انبساطي و ژوئن ها توصيه نمي گردد و بايد از روش هاي ديگر براي آب بندي درزهاي فوق بهره جست.
آيا مواد آني گير پايه سيماني فقط در روش هاي ترميم کوتاه مدت مقاطع بتني داراي نشت مورد استفاده قرار مي گيرد؟
مواد آني گير پايه سيماني که در دنيا و بازار
ايران يافت مي شوند 2 دسته هستند، برخي اثرات کوتاه مدت دارند و به صورت
موقتي جلوي عبور و نشت آب از مقاطع را مي گيرند و لازم است پس از رفع موقتي
نشت تمهيداتي براي آب بندي دائمي مقاطع انديشيده شود که از جمله اين
تمهيدات مي توان به استفاده از لايه هاي آب بند يا مواد کريستال ساز اشاره
نمود. اما گونه ديگري از مواد آني گير نيز وجود دارد که علاوه بر زود سخت
شدن و رفع سريع نشت، خواص کيفي خود را به طور دائمي حفظ نموده و نيازي به
استفاده از مواد يا پوشش هاي تکميلي براي تضمين دوام آب بندي ندارند که با
توجه به گران قيمت بودن هزينه هاي رفع نشت و آب بندي در مقايسه با ساخت بتن
نفوذ ناپذير همواره توصيه مي شود که در زمان طراحي و ساخت يک سازه آبي،
بتني با دوام و پايا با خواص آب بندي مطلوب با رعايت اصول اجرايي صحيح
بسازيم اما در صورتي که به هر دليل سازه دچار نشت گردد مواد آب بند و آني
گير دائمي به جهت کم هزينه تر بودن انتخاب صحيح تري مي باشند.
آيا استفاده از ملات هاي پايه سيماني براي پر نمودن درزهاي انبساطي صحيح است؟
از آنجا که درزهاي انبساطي و ژوئن ها براي
کنترل تغيير شکل و رفتارهاي انبساطي و انقباضي سازه در اثر سرما و گرماي
محيط، طراحي و اجرا مي شوند بايد براي پر و نفوذناپذير نمودن سازه در اين
مقاطع از موادي استفاده نمود که علاوه بر قابليت تحمل تنش هاي وارده به اين
مقاطع، رفتارهاي سازه اي را تحت تأثير منفي قرار ندهند. لذا استفاده از
پرکننده هاي فاقد انعطاف نظير ملات هاي پايه سيماني علاوه بر ايجاد اثرات
منفي در رفتارهاي انبساطي و انقباضي مقاطع، منجر به بروز ترک هاي متعددي به
علت عدم توانايي در مستهلک نمودن تنش هاي وارده، در درزها و پيرامون آن
شده و نهايتاً کيفيت و دوام سازه تحت تاثير قرار خواهد گرفت. به همين جهت
براي پر نمودن درزهاي انبساط و ژوئن ها حتماً بايد از مواد انعطاف پذير و
الاستيک استفاده نمود. لذا بسته به شرايط محيطي و ابعاد درزها و نوع بهره
برداري از سازه بنيان مواد پرکننده درزهاي انبساطي مي تواند از موارد ذيل
انتخاب شود
قيري سرد اجرا، قيري گرم اجرا، پلي يورتان دو جزئي، پلي يورتان يک
جزئي، سيليکون، آکريليک، اپوکسي، پلي سلوفايد. البته لازم است متذکر شويم
بنيان هاي ترکيبي هم از انواع نام برده نيز وجود دارد.
آيا مواد کاشت آرماتور را مي توان براي کاشت هر قطري از ميلگرد استفاده نمود و دوام اين مواد چقدر است؟
اصولا مواد کاشت آرماتور با استفاده از رزين هاي
اپوکسي ساخته مي شوند که علاوه بر قابليت چسبندگي بسيار زياد و همزمان به
بتن و فولاد بتواند از دوام بسيار طولاني برخوردار بوده و رفتارهاي سازه اي
منجر به افت خواص فيزيکي اين مواد نشود.
رزين هاي اپوکسي از خواص مکانيکي بسيار مناسب تري نسبت به ساير رزين
ها براي توليد مواد کاشت آرماتور برخوردار هستند. بدين جهت با استفاده از
مواد افزودني و تکميلي مناسب رفتارهاي رئولوژيک اين ماده براي کاشت آرماتور
در مقاطع افقي و عمودي بسته به نحوه و ابزارهاي کاشت طراحي شده و با بهره
گيري از ساير افزودني هاي پليمري خواص فيزيکي و مکانيکي اين ماده براي کاشت
آرماتور تقويت مي گردد.
ماده کاشت آرماتور بگونهاي طراحي شده است که به محض در تماس قرار
گرفتن با بتن چسبندگي بسيار زيادي را با مقاطع تحت تماس ايجاد نموده و پس
از سخت شدن مقاومت چسبندگي آن چند برابر بيشتر از نيروي پيوستگي اجزاء
سازنده بتن به يکديگر خواهد شد و با ذکر اين نکته که خمير کاشت ميلگرد جاذب
آب نبوده و به هيچ عنوان دچار انقباض و انبساط ناشي از جذب نمي گردد لذا
ميتوان از اين ماده مي توان براي کاشت آرماتور و تقويت سازه بتن آرمه در
مقاطعي که در زمان بهره برداري در فاز دائماً مستغرق قرار مي گيرند استفاده
نمود.
براي تأمين نيروي کششي لازم نيز بسته به نوع و قطر آرماتور عمق و قطر
حفره کاشت را براي رسيدن به نيرويي بيش از تنش تسليم آرماتور محاسبه مي
نماييم.
پودر واترپروف در کاهش جذب آب بتن چه اثراتي دارد و چگونه مي توان خواص اين ماده را در بتن تقويت نمود؟
فاکتورهاي زيادي در عمليات ساخت، حمل، جادهي و عمل
آوري بتن وجود دارد که منجر به افزايش نفوذپذيري و جذب آب بتن مي شوند که
از جمله مي توان به زياد بودن مقادير آب مصرفي در عمليات ساخت بتن و کسري
فيلرهاي سنگي موثر به دليل عدم دانه بندي مناسب مصالح سنگي اشاره نمود. در
بسياري از طرح هاي اختلاط براي رفع کسري فيلر سنگدانه ها عمدتاً عيار بتن
را افزايش مي دهند که در چنين شرايطي سيمان اضافه شده منجر به افت کارايي
يا رواني بتن شده و نهايتاً براي حفظ رواني ثابت ناگزير به افزايش آب
اختلاط بتن مي شويم. آب اضافه شده در جريان پيشرفت واکنش هيدراسيون از بتن
تبخير شده و منجر به ايجاد لوله هاي موئين و افزايش نفوذپذيري بتن مي شود
لذا پودر واترپروف که در حقيقت نوعي فيلر ميکرونيزه آب گريز با قطر مولکولي
5-10 الي 6-10 سانتي متر مي باشد يکي از بهترين جايگزين هاي افزايش عيار
براي پرنمودن ريز فضاهاي خالي بين سنگدانه ها مي باشد بدليل اينکه هرگز
منجر به افت کارايي بتن نخواهد شد. اين پودر به جهت ريز بودن اجزاء سازنده
اش پس از اختلاط کامل با بتن و پخش کاملاً يکنواخت در خمير سيمان خواص آب
گريزي خود را به جزء چسباننده بتن منتقل نموده و اين خاصيت تا پايان عمر
بتن پا برجا خواهد بود. در صورتي که مصرف پودر واترپروف را با ماده کاهنده
آب بتن همزمان نماييم بي شک احجام تبخير آب بتن به واسطه کاهش آب اختلاط
کاهش يافته و با بهبود يکنواختي و پخش مواد واترپروف به بتني با خواص
برجسته نفوذناپذيري و فاقد جذب آب دست خواهيم يافت.
آيا ماده کيورينگ مي تواند براي بتن هاي تازه ريخته شده که در معرض تبخير سطحي سريع قرار گرفتهاند موثر باشد؟
نحوه و زمان اجراي ماده کيورينگ در نتايج مثبت يا منفي حاصله بسيار موثر مي باشد.
از آنجا که ماده کيورينگ با تشکيل فيلم روي سطح بتن از تبخير آب بتن
جلوگيري مي نمايد و با حبس نمودن رطوبت در درون بتن امکان دسترسي خمير
سيمان به آن براي پيشبرد واکنش هيدراسيون را به عمل مي آورد. لازم است به
محض اتمام عمليات بتن ريزي و تسطيح، ماده کيورينگ در يک يا دولايه روي سطح
بتن اجرا شود.
لذا در شرايطي که سطح بتن در معرض هواي گرم، تابش مستقيم نورخورشيد و
يا وزش باد قرار گرفته و رطوبت لازم براي پيشبرد کامل واکنش هيدراسيون را
از دست داده باشد لازم است در ابتدا به منظور تأمين آب لازم براي انجام
واکنش هيدراسيون کامل، سطح بتن آب پاشي و اشباع شود سپس ماده کيورينگ را
روي بتن اجرا نماييم.
استفاده از مواد کيورينگ در عمل آوري بتن چه اثراتي دارد؟
دليل اصلي عمل آوري و نگهداري بتن دسترسي کامل خمير
سيمان به آب کافي براي پيشرفت صحيح و تکميل واکنش هيدراسيون مي باشد. اما
از آنجا که آب اختلاط بتن که بخشي از آن براي هيدراته نمودن ذرات سيمان
محاسبه شده و در زمان ساخت به بتن افزوده مي شود و بنا به دلايل دروني (گرم
شدن بتن به واسطه حرارت واکنش هيدراسيون) و پيراموني (دماي هوا، وزش باد و
...) از بتن تبخير مي شود. خمير سيمان نياز به آب شيرين و فاقد املاح مخرب
براي پيشبرد واکنش هيدراسيون دارد. لذا آب پاشي و مرطوب نگه داشتن بتن
همواره امري لازم و ضروري مي باشد.
اما در برخي از مناطق تأمين آب شيرين براي عمل آوري بتن امري دشوار و
پر هزينه بوده يا به واسطه پيشرفت عمليات بتني يا پيچيده بودن مقاطع بتن
ريزي شده امکان دسترسي براي آب پاشي مجدد وجود ندارد لذا در چنين شرايطي
استفاده از مواد کيورينگ شيميايي مي تواند بسيار راهگشا باشد.
ماده کيورينگ پس از اجرا با تشکيل فيلم بسيار نازکي روي سطح بتن علاوه
بر انعکاس بخش عمدهاي از تابش نور خورشيد و جلوگيري از بالا رفتن دماي
سطح، از تبخير آب اختلاط بتن جلوگيري نموده و با حفظ رطوبت داخلي بتن،
واکنش هيدراسيون در شرايط خوبي پيشرفت مي نمايد.
بايد توجه داشته باشيم ماده کيورينگ بايد بلافاصله پس از اتمام بتن
ريزي و تسطيح (در مقاطع باز) يا پس از باز نمودن قالب ها روي مقاطع بتني
اجرا شود و در صورتي که اين کار به واسطه احجام عمليات اجرايي انجام نگردد
لازم است ابتدا مقاطع را با استفاده از آب شيرين مرطوب نموده، سپس ماده
کيورينگ را روي سطح اجرا نماييم.
درصورتي که سازه بتني در شرايط محيطي گرم يا در معرض تابش شديد نور
خورشيد يا وزش باد قرار گيرد لازم است ماده کيورينگ در دولايه و براي ايجاد
فيلمي مقاوم تر و ضخيم اجرا شود تا در اثر تبخير آب در مغزه بتن و رسيدن
آن به سطح، مقاومت فيلم کيورينگ براي حفظ اين آب در بتن زيادتر گردد.
مکانيزم عملکرد افزودني هاي فوق کاهنده آب/فوق روان کننده در بتن چگونه است؟
در عمل ديده ايم براي ساخت بتن بدون استفاده از مواد
افزودني فوق کاهنده آب يا فوق روان کننده لازم است آب بيشتري براي رسيدن
به روان شدگي يا کارايي ثابت به بتن اضافه نماييم که در حدود 5 الي 20 درصد
از اين آب بين ذرات ريز سيمان حبس شده و حالت کلوئيدهاي ميکروسکپي ايجاد
مي نمايد. اين بخش از آب اختلاط هرگز در واکنش هيدراسيون شرکت نکرده و کمکي
هم به افزايش کارايي بتن مي کند اما با آغاز واکنش هيدراسيون و و افزايش
دماي بتن اين آب به مرور از بتن تبخير شده و مشکلاتي از جمله ترک هاي
موئينه را به وجود مي آورد. در زمان ساخت بتن، شيره سيمان با ساير اجزاء
سازنده بتن (فيلرها، ماسه، سنگدانه ها) در تماس است، مواد افزودني فوق
کاهنده آب بتن پس از افزوده شدن به مخلوط بتني با القاء بارهاي الکتريکي به
سيمان، بتن را به مخلوطي تک قطبي تبديل مي نمايد، لذا کل اجزاء سازنده بتن
تمايل به دور شدن از هم پيدا نموده و طي اين واکنش شيميايي و فرآيند
فيزيکي ساده است که تنش تسليم بتن جهت اجازه عبور از مقاطع پر آرماتور
پايين آمده و کارايي بتن بالا ميرود. پخش کاملاً يکنواخت شيره باردار شده
سيمان در کل مخلوط بتني و حصول لزجت مناسب که به واسطه مصرف مواد پليمري
کاهنده آب ايجاد مي شود امکان کاهش مقدار آب در مخلوط را نسبت به زمان عدم
استفاده از مواد فوق کاهنده آب بهبود بخشيده لذا مي توان آب اختلاط بتن را
بسته به مقدار مصرف مواد فوق کاهنده آب بين 5 الي 30 درصد کاهش داد.
نهايتاً آغاز واکنش هيدراسيون باعث زوال بارهاي الکتريکي موجود در مخلوط
خميري بتن گشته و در همين لحظه است که روند کاهش کارايي مخلوط آغاز شده و
بتن شروع به سخت شدن مي نمايد.
استفاده از مواد فوق روان کننده ديرگير چه عملکردي را در مخلوط بتن ايجاد مي نمايد؟
براي پاسخ دقيق به اين پرسش ابتدا لازم است
يادآوري شود که واکنش هيدراسيون (واکنش آب و سيمان) از نوع گرمازاست و
عوامل متعددي روي تشديد گرمازايي بتن موثر هستند که از مهمترين آنها مي
توان به 1- گرماي شديد هوا يا دماي محيط بتن ريزي 2- بتن ريزي در ابعاد و
احجام بزرگ اشاره نمود که هرکدام از موارد مذکور به نوعي در کيفيت اجرا يا
بتن سخت شده اثرات سويي دارند.
از سوي ديگر مواد ديرگير کننده خود به دو دسته تقسيم مي شوند دسته اول
مواد ديرگير کننده اي هستند که زمان آغاز واکنش هيدراسيون را به تأخير
انداخته و منجر به افزايش مدت زمان کارايي يا کارپذيري بتن ميگردند اما پس
از آغاز واکنش هيدراسيون هيچ گونه اختلالي در روند حصول مقاومت فشاري در
سنين بالاتر ايجاد نخواهد شد. دسته دوم مواد ديرگير کننده، آن دسته از
موادي افزودني هستند که علاوه بر افزايش محدود مدت زمان کارپذيري بتن در
حالت خميري، روند حصول مقاومت فشاري بتن در سنين بالاتر را با کاهش روند
پيشرفت و کاهش حرارتزايي به تاخير مي اندازند.
لذا مواد ديرگير کننده بايد دقيقاً بر اساس نيازهاي عملياتي و کيفي
پروژه و بر اساس مدت زمان افزايش کارپذيري بتن در حالت خميري و همچنين
کنترل مقدار تبخير آب در اثر گرماي بتن و گراديان حرارتي ناشي از گرمازايي
در عمليات بتنريزي حجيم انتخاب نماييم.
حال با توجه به اين موضوع که مواد فوق روان کننده ديرگير به آن دسته
از مواد افزودني بتن مي گويند که به صورت همزمان قابليت افزايش کارايي بتن و
ايجاد تأخير در زمان گيرش را به طور همزمان در بتن ايجاد مي کنند. بايد
کارخانه سازنده مواد افزودني دقيقاً منطبق با نياز عملياتي پروژه نسبت مواد
کاهنده آب (روانساز) به تأخير دهنده (ديرگير کننده) را تنظيم نمايد تا با
نياز به افزايش کارايي و افزايش مقدار کاربرد ماده افزودني، تأخيرات
ناخواسته در زمان گيرش ايجاد نشود. همچنين در صورت نياز به تأخيرات بيشتر
در زمان هاي گيرش و بالا بردن مقدار مصرف مواد افزودني، به طور ناخواسته
مشکلاتي نظير افزايش کارايي، آب انداختگي و جدايي سنگدانه ها رخ ندهد.
آيا استفاده از فوق روان کننده زودگير در شرايط بتن ريزي هواي سرد براي جلوگيري از يخ زدن بتن کافي مي باشد؟
براي بتن ريزي در هواي سرد رعايت آيين ها و
استانداردهاي مرتبط با بتن ريزي و عمل آوري بتن در هواي سرد الزامي مي باشد
اما بايد توجه داشته باشيم که يخ زدن بتن يک فرآيند تدريجي است که به
واسطه توقف واکنش هيدراسيون در دماي کمتر از 5 درجه سانتيگراد و منجمد شدن
آب آزاد بتن اتفاق مي افتد پس براي اينکه فاکتور هاي اثرگذار در انجماد بتن
را کاهش بدهيم کم نمودن مقادير آب اختلاط بتن و استفاده از مواد تسريع
کننده واکنش هيدراسيون مي تواند موثر باشد. اما بايد توجه داشت مواد کاهنده
آب بتن با خاصيت زودگيري، با مقياس پيش فرض سازنده تا حدودي هر دوي اين
مواد افزودني را در يک زمان وارد طرح اختلاط مي کنند پس اگر نياز به خاصيت
روان شدگي بيشتر داشته باشيم مقدار مواد تسريع کننده بيشتري هم وارد مخلوط
خميري بتن مي کنيم که ممکن با افت سريع کارايي مشکلات عمده اي را در
کارپذيري بتن ايجاد کند يا بلعکس زماني که به مواد تسريع کننده بيشتري به
واسطه سرماي شديد هوا نياز داريم، مواد روانساز بيشتري وارد مخلوط خميري
بتن شده و نهايتاً با مشکل روان شدگي بيش از حد يا جدايي سنگدانه روبرو
شويم لذا توصيه مي شود در صورت تمايل به مصرف مواد فوق روان کننده زودگير
در فصل سرما حتما از کارخانه سازنده ماده افزودني بتن خواسته شود که اين
ماده را بر اساس شرايط بتن و اقليم کارگاه توليد و عرضه کند يا مواد
روانساز و شتاب دهنده واکنش هيدراسيون (ضد يخ بتن) را به صورت جداگانه و در
زمان ساخت بتن وارد مخلوط بتني بنماييم.
آيا گروت هاي پايه سيماني را مي توان در فضاي باز و بدون محافظت خاصي اجرا نمود؟
عيار سيمان در گروت هاي پايه سيماني که در حقيقت
ملات هاي آماده پرمقاومت با دانه بندي خاص هستند زياد مي باشد. از آنجا که
اين گونه گروت بايد پرمقاومت و نفوذناپذير باشد در ساخت آن ها گونه خاصي
مواد روانساز با هدف کاهش ميزان آب اختلاط، رفع انقباض و حصول کارايي بيشتر
مورد استفاده قرار مي گيرد. لذا در صورتي که گروت (ملات آماده پرمقاومت
ريز دانه) درهنگام اجرا در فضاي باز در معرض تابش مستقيم نور خورشيد يا وزش
باد قرار بگيرد يا قالب ها و مقاطعي که گروت روي آن اجرا مي شود جاذب آب
باشد، آب اختلاط اين ماده که براي پيشرفت و تکميل واکنش هيدراسيون لازم است
از دست رفته و اين ماده دچار ترک خوردگي شديد يا افت مقاومت مي گردد لذا
لازم است علاوه بر اينکه قالب ها را از نوع فاقد جذب آب انتخاب نماييم،
مقاطع زيرآيند را پيش از اجرا، کاملاً با آب شيرين اشباع نموده و سطوح تازه
گروت ريزي شده را حداقل تا 7 روز بطور پيوسته مرطوب نگه داريم.
آيا استفاده از افزودني هاي بتن باعث كاهش مقاومت فشاري بتن
مي گردد ؟
در رابطه با افزودني هاي بتن در صورت
رعايت دستورالعمل روش و ميزان مصرف به هيچ وجه افت مقاومت فشاري در سنين 3و 7 و
28 و بيشتر از آن گزارش نخواهد شد و اصولا کاربرد انواع مواد افزودني کاهنده
آب بتن يا زودگيرکننده ها مي بايست افزايش مقاومت فشاري را به همراه داشته باشد.
از جمله مواد افزودني بتني که موارد اصلي کاربرد آنها ساخت بتن هاي پرمقاومت مي
باشد مي توان به مکمل بتن و ژل ميکروسيليس اشاره نمود.بايد توجه داشته باشيد تنها
ماده افزودني که مي تواند باعث افت مقاومت فشاري بتن شود افزودني حباب زاي بتن مي
باشد که به واسطه ايجاد حباب هاي ريز و زنجيري شکل در خمير سيمان باعث افت
مقاومت فشاري جزء چسباننده و نهايتا افت مقاومت فشاري بتن مي شوند اما اين حبابها
در بالا بردن استحکام بتن در برابر سيکل هاي تکراري يخبندان و ذوب شدن بسيار موثر
و مثمر ثمر خواهند بود.
عوامل
اصلي در دوام و پايايي بتن چيست؟
دوام و
پايائي بتن گستره وسيعي از مفاهيم را در بر مي گيرد در بيشتر اوقات پايائي بتن با
کاهش نفوذپذيري و کاهش جذب آب بتن ارتباط مستقيم دارد . از بين بردن منافذ موئينه
و يا کاهش ابعاد آن معمولا به دوام بتن کمک مي کند . ساير شکل هاي ديگر دوام مانند
سايش پذيري به عوامل ديگري مانند کيفيت سنگدانه ها مرتبط مي باشد . ارتقاء مقاومت
الکتريکي بتن در مبحث جلوگيري از خوردگي ميلگرد ها از اهميت زيادي برخوردار است
لذا کيفيت مصالح و اجزاء سازنده بتن – کيفيت ساخت ، حمل و بتن ريزي – چگونگي
تراکم بتن – نحوه پرداخت و عمل آوري –پوشش هاي سطحي بتن – شرايطي محيطي بتن در زمان
بهره برداري – عوامل مخرب موجود در محيط و . . . به طور قطع استفاده
صحيح و بجا از مواد افزودني بتن مناسب راهکار برجسته اي براي ساخت بتن هاي
با دوام و پايا مي باشد.
آيا مي توان از حباب
زاي بتن براي نفوذناپذير نمودن بتن استفاده نمود؟
کاربرد
مواد افزودني حباب زا به جهت کوتاه نمودن طول لوله هاي موئينه موجود در خمير سيمان
مي تواند در کاهش ميزان نفوذپذيري بتن موثر باشد اما اين خاصيت به عنوان يک نتيجه
مثبت جانبي در رابطه با ماده افزودني حباب زاي بتن لحاظ مي شود . لذا بهتر است
براي ساخت بتن نفوذ ناپذير طرح اختلاطي با کمترين مقادير آب به سيمان ، کاربرد
فيلر هاي سنگي مناسب ، مواد پر کننده خنثي (پودر سنگ) ، مواد ريز معدني فعال (
پزولانها و سرباره ها) داشته باشيم . در اين راستا بهره گيري از مواد افزودني
کاهنده قوي آب بتن – پودر واترپروف کننده بتن – مکمل بتن – ژل ميکروسيليس در
مقايسه با حباب زا بسيار موثرتر خواهند بود. در صورتي که هدف از کاهش نفوذپذيري و
جذب آب بهبود دوام در برابر ترشدن و خشک شدن و يا يخبندان و آب شدگي پي در پي باشد
هيچ ماده جايگزيني براي حباب زاي بتن وجود ندارد.
آيا استفاده از
ضديخ بتن باعث افت مقاومت فشاري مي گردد؟
در استاندارد هاي موجود ماده اي به نام
ضد يخ کننده بتن وجود ندارد منظور از ضد يخ بتن ماده افزودني شتاب دهنده واکنش آب
و سيمان است (ACCELERATOR) که به غلط در
بازار و تکنولوژي بتن به آب ضد يخ مي گويند در صورت استفاده صحيح از اين ماده
افزودني بتن هرگز افت مقاومت فشاري بتن گزارش نخواهد شد .روش صحيح مصرف افزودني ضد
يخ بتن کاهش معادل وزني ماده ضد يخ از آب مصرفي مي باشد (مثال : در صورتي که 7
کيلو ضد يخ به هر متر مکعب بتن اضافه مي کنيد بايد 7 کيلو گرم از آب مصرفي را کاهش
بدهيد)کاهش از آب مصرفي و استفاده از ضد يخ بتن مايع هرگز منجر به کاهش کارائي يا
افت اسلامپ نخواهد شد توجه داشته باشيد بخشي از مايع ضد يخ بتن را مواد جامد محلول
تشکيل مي دهد (solid
content)
پس در مجموع با کاسته شده از حجم آب مصرفي مقاومت فشاري بتن افزايش خواهد يافت.
البته در موارد بسياري
ديده مي شود مصرف کنندگان بدون کاستن از آب مصرفي ماده افزودني ضد يخ بتن را به
مخلوط بتني اضافه مي کنند که اين امر کاهش مقاومت فشاري 28 روزه بتن را در بر
خواهد داشت.
در زمان استفاده
از ضد يخ بتن (شتاب دهنده واکنش هيدراسيون) آيا نياز است تمهيدات ديگري مد نظر
قرار داده شود ؟
بله
– حتما مي بايست دستوالعمل هاي آئين نامه هاي بتن ريزي در هواي سرد شامل ساخت بتن
با دماي مناسب و ريختن و عمل آوري در دماي مناسب حتما رعايت گردد.
آيا ضد يخ بتن
در فريزر يخ مي زند ؟
اصولا نقطه انجماد هر محلولي به
جرم مولکولي ، غلظت و نوع پيوند هاي مولکولي بستگي دارد . ماده افزودني ضد
يخ بتن (فاقد يون کلر) حتما در فريزر يخ مي زند . به طور قطع آن گروه از مواد
افزودني که با عنوان ضد يخ عرضه مي شوند و در فريزر يخ نمي زنند از خانواده نمک
هاي معدني کلر بوده و داراي يون کلر هستند . که مصرف آنها قطعا عوارض کيفي
سوئي خواهد داشت.
آيا مي توان به جاي ضد يخ بتن از فوق روان كننده زودگير
استفاده نمود ؟
مواد فوق کاهنده آب بتن گاها مي
توانند تا 35? از نسبت آب به سيمان را کاهش بدهند با کاهش نسبت آب به سيمان مقاومت
هاي اوليه از رشد خوبي برخوردار مي شوند و در اين مسير واضح است که سرعت هيدراسيون
و گرمازائي نيز بيشتر مي شود . پس در اين روش نبايد به دنبال افزايش کارائي بتن
باشيم درغير اينصورت نتيجه مطلوبي حاصل نخواهد شد.
ماده افزودني فوق روان کننده زودگير
به طور همزمان علاوه بر بالا بردن اسلامپ يا افزايش کارائي بتن در تسريع زمان گيرش
اوليه موثر است لذا در صورتي که با افت شديد دماي هوا مواجه شويم و نياز به کاربرد
مواد شتاب دهنده بيشتري براي تسريع واکنش هيدراسيون و حرارتزائي داشته باشيم بالا
بردن ميزان مصرف ماده افزودني فوق روان کننده زودگير ميزان کارائي بتن را افزايش
داده و در شرايطي ممکن است باعث آب انداختگي و جدا شدگي سنگدانه ها شود لذا دائما
ناگذير به تغيير طرح اختلاط مي شويم .
پس: اگر قصد داريد از يخ زدن بتن
جلوگيري کنيد ماده افزودني بتني را انتخاب کنيد که فقط پارامتر اصلي مورد نظر شما
را تغيير بدهد . لذا بهره گيري از ماده افزودني شتاب دهنده واکنش هيدراسيون (ضد يخ
بتن ) مناسب تر است.
آيا مي توان از
ميكروسيليس به عنوان فيلر استفاده نمود ؟
کاربرد اشتباه واژه يا نام
ميکروسيليس براي ماده دوده سيليسي منجر به بروز سوء تفاهم هاي مخربي در تکنولوژي
بتن شده است دوده سيليسي با جمع آوري غبار خروجي از دودکش هاي فرآيند توليد ماده
فروسيليسيوم به دست مي آيد ذرات کروي بسيار ريز اين غبار قطري در حدود 05/0 الي
25/0 ميکرون دارند اين ماده حاوي مقاديري بيش از 85? دي اکسيد سيليسيوم فعال مي
باشد(SiO2) اين ماده پس از افزوده شدن به مخلوط
بتن با هيدرواکسيد کلسيم موجود در مخلوط خميري(Ca(OH)2) وارد واکنش شده و کريستال غير
قابل انحلال سيليکات کلسيم هيدراته شده توليد مي کند(S-C-H) که در بالا بردن مقاومت فشاري بتن موثر
است.
اما سيليس ميکرونيزه يا آرد سيليس که
به اشتباه به آن ميکروسيليس گفته مي شود اکثرا با روش هاي ميکانيکي اندازه ذرات آن
به طيف ميکرو نزديک مي شود و هيچگونه واکنشي را با مخلوط بتني در زمان ساخت انجام
نمي دهد اين پودر صرفا مي تواند به عنوان نوعي فيلر در بتن به کار برده شود.
البته توجه داشته باشيد اگر
ماده دوده سيليسي با مقادير بسيار زياد در بتن مورد استفاده قرار بگيردپس از اتمام
يافتن (Ca(OH)2)
مقادير باقي مانده دوده سيليسي واکنش نداده در مخلوط بتني نقش فيلر را بازي
مي کند.
توجه1:در صورت نياز به مصرف ميکروسيليس يا
دوده سيليسي حتما از نظرات طراح در خصوص دلايل و نوع عملکرد ماده در بتن اطمينان
حاصل کنيد و حتما گونه مورد نياز را از کارخانجات معتبر خريداري کنيد البته آزمون
کيفي پيش از مصرف مي تواند از بروز اشتباه در انتخاب گونه مورد نظر جلوگيري کند.
توجه2:ماده دوده سيليسي به دليل سطح ويژه
فوق العاده زياد و احتمال کلوخه يا گلوله شدگي نياز به مقادير قابل توجهي فوق روان
کننده دارد لذا هميشه اين مواد را بايد به همراه فوق روان کننده يا فوق کاهنده هاي
آب بتن استفاده نمود.
چرا مي بايست
دوده سيليس را همراه با مواد افزودني كاهنده آب بتن مصرف نمود ؟
پودر دوده سيليسي داراي
سطح ويژه 150000 الي 300000 سانتي متر مربع در هر گرم مي باشد اين سطح در مقايسه
با سيمان که سطح ويژه 2800 الي 4000 سانتي متر مربع بر گرم دارد بسيار زياد است
بنابر اين بدون مصرف مواد کاهنده هاي قوي آب يا فوق روان کننده با افت شديد کارائي
بتن مواجه خواهيم شد. از آنجا که دوده سيليسي پس از اختلاط با آب به شدت کلوخه مي
شود و نياز به همزن هاي قوي و سريع دارد و در فرآيند ساخت بتن چنين گونه همزن هائي
نمي تواند کاربرد داشته باشد تجربه نشان داده مواد روان کننده يا کاهنده هاي آب
معمولي نمي توانند چندان مثمر ثمر باشند
در صورت کلوخه بودن ميکروسيليس
در بتن علاوه بر کاهش مقاومت فشاري بتن سخت شده شاهد افزايش نفوذپذيري و افت شديد
دوام بتن خواهيم بود حال آنکه فلسفه مصرف دوده سيليسي رفع مشکلات ياد شده مي باشد.
آيا مي توان از
دوده سيليسي به عنوان ماده واترپروف استفاده نمود ؟
اصولا نفوذ آب به داخل بتن از
راههاي متعددي صورت مي پذيرد که اساسي ترين آنها لوله هاي موئين ناشي از تبخير آب
بتن و ديگري ريز فضاهاي خالي بين اجزاء سازنده بتن مي باشد ماده افزودني
واترپروف بتن گونه اي از پودر هاي ميکرونيزه غير قابل انحلال در آب هستند که
در فرآيند توليد آنها تلاش مي شود وزن مخصوصي برابر يا بسيار نزديک به آب
داشته باشند . اين پودر ها به طور کاملا يکنواخت در مخلوط خميري بتن پخش شده و پس
از سخت شدن بتن به واسطه انسداد ريز فضا هائي که قابليت پر شدن با آب را دارند در
کاهش نفوذ پذيري بتن نقش موثري را ايفا مي کنند. حال آنکه دوده سيليسي بر اساس
پاسخ سئوال هاي شماره 6و7 فعل و انفعالات ديگري را در جزء چسباننده انجام داده و
با کاهش اندازه منافذ موئينه در کاهش نفوذپذيري بتن مي تواند موثر باشد.
استفاده بيش از
حد از مواد افزودني كاهنده آب بتن چه عواقبي دارد ؟
همواره از مصرف بيش از حد مجاز توصيه
شده توسط سازنده ماده افزودني بتن جدا خود داري کنيد . اما دامنه عواقب ناشي از
مصرف بيش از حد مواد افزودني کاهنده آب بتن بسته به ميزان عدول از مقدار صحيح مصرف
مي تواند شامل جدا شدگي سنگدانه ها ، آب انداختگي بتن ، تاخير زياد در زمان گيرش ،
بروز ترک هاي ناشي از به تعويق افتادن گيرش ، به تعويق افتادن زمان حصول مقاومت
فشاري در سنين 3و 7 و28 روز تا مرگ کامل بتن باشد .
آيا استفاده از
ابرروان كننده مي تواند هزينه هاي طرح اختلاط را كاهش دهد ؟
از آنجا كه مواد افزودني ابرروان
كننده يا کاهنده هاي بسيار قوي آب بتن امكان ساخت بتن را با نسبت هاي آب به سيمان
بسيار کم (در حدود 3/0 ) فراهم مي آورند و باعث بهبود پخش اجزاء سازنده بتن و
پيشرفت بهتر واکنش هيدراسيون مي گردند مي توانند مقاومت فشاري بتن را بين 50 الي
100? افزايش دهند بدين ترتيب مي توان با اصلاح دانه بندي از ميزان مصرف
سيمان در هر متر مكعب كم نمود . ضمن اينكه بهره گيري از مواد ابر روان كننده امکان
ساخت بتن هاي خود متراکم شوند را فراهم مي سازد لذا مي توان هزينه هاي مرتبط با
اتلاف وقت در بتن ريزي نيروي انساني ، ويبره ، ترميم بتن پس از باز نمودن قالب ها
را از هزينه هاي مربوطه قيمت تمام شده واقعي بتن کسر نمود.
بهره گيري از مواد ابر روان
کننده يا کاهنده هاي بسيار قوي آب بتن امکان حصول مقاومت فشاري بالا در سنين پايين
را فراهم مي سازد لذا با سرعت بخشيدن به زمان باز نمودن قالبها و تداوم
يافتن عمليات بتني در کوتاه شدن زمان اجراي پروژه نيز بسيار موثر خواهد بود.
.
تفاوت انواع
مواد كاهنده آب در چيست ؟
بر اساس تقسيم بندي صورت پذيرفته در استاندارد
ASTM C494 به آن گروه از مواد افزودني بتن که
با شرط عدم کاهش کارائي در مقايسه با مخلوط بتني شاهد يا مرجع امکان كاهش 5% از آب
مصرفي را فراهم مي سازند کاهنده آب يا روان کننده گفته مي شود . گروه ديگري که
امکان کاهش 12% از آب مصرفي را فراهم مي سازند کاهنده قوي آب يا فوق روان
کننده گفته مي شود . البته بايد توجه داشته باشيد که مواد ابر روان
کننده يا کاهنده هاي بسيار قوي آب بتن در استاندارد ASTM C1017 مورد تحليل قرار گرفته اند اين مواد
امكان كاهش 30 ? الي 40% از آب مصرفي بتن را فراهم مي آورند .
در چه مواردي از
زودگير بتن پودري و در چه مواردي از زودگير بتن مايع استفاده مي شود ؟
استفاده از انواع مواد افزودني
زودگير کننده بتن به نوع دستگاه شات كريت يا بتن پاش و نحوه اختلاط اجزاء خشک
بستگي دارد . معمولا در عمليات بتن پاشي با دستگاه شات كريت خشك از زودگير پودري و
در دستگاه شات كريت تر از زودگير مايع استفاده مي شود اما در شات کريت تر هم مي
توان زودگير پودري را با مواد اوليه( مصالح سنگي وسيمان) مخلوط نمود و در شات کريت
خشک هم مي توان زودگير مايع را از طريق سرشيلنگي (افشانک) به آب اضافه نمود .در
ساير موارد براي ساختن بتن يا ملات هائي که قصد داريم زود سخت شوند بهره گيري از
مواد زودگير مايع به جهت عدم ايجاد اثرات منفي بر روي کارائي مخلوط ساخته شده
انتخاب مناسب تري مي تواند باشد.
از چه آزمون
هايي براي تست بتن خود متراکم شونده S.C.C استفاده
مي شود ؟
اصولا بتن
هاي خود متراکم شونده S.C.C
و بتن هاي خود تراز شونده S.L.C
از نقطه نظرات مختلفي مورد آزمون قرار مي گيرند. اين آزمايش ها عبارتند از :
آزمايشهاي بتن تازه و آزمايشهاي بتن سخت شده.
آزمايشهاي بتن تازه عبارتند از
: آزمايش هاي کارائي ، درصد هوا، وزن مخصوص ، گيرش ، جداشدگي، جمع شدگي و آب
انداختن و . . . اما در کل تفاوت چنداني در روش آزمون بتن هاي سخت شده وجود
ندارد.
آزمايش هاي کارائي و جدا شدگي
متعددي هم براي اين نوع بتن ها وجود دارد .
تفاوت مواد افزودني مكمل بتن با ژل ميكروسيليس در چيست ؟
در مقايسه اجزاء سازنده ماده افزودني
مكمل بتن و ژل ميکروسيليس مي يابم که ماده افزودني مکمل بتن داراي اجزاء
سازنده تکميلي بيشتري مي باشد که از آن جمله مي توان به واترپروف و کاتاليزور
اشاره نمود . واترپروف موجود در افزودني مکمل بتن اثرات چشمگيري در کاهش نفوذپذيري
بتن دارد ضمنا كاتاليزور موجود در اين ماده افزودني بتن موجب بهبود و تسريع واكنش
ميكروسيليس با سيمان شده لذا مقاومت فشاري هاي بيشتري را ثبت مي کنيم.
قويترين بنيان
مواد كاهنده آب بتن چيست ؟
جديد ترين تکنولوژي شيميائي که براي
ساخت مواد کاهنده آب بتن در دنيا مورد استفاده قرار مي گيرد پليمريزاسيون است .
مواد پلي کربکسيلات و مشتقات اسيدي و اتري آن که از فرآيند پليمريزاسيون متيل
متاکريلات(Methyl Methacrylate
) با گونه هاي متنوعي از مونو مر ها(Monomers)
بدست مي آيند قويترين گونه مواد کاهنده آب بتن هستند.
آيا مي توان چند
ماده افزودني بتن را به صورت همزمان مصرف نمود؟
براي مصرف چند ماده افزودني به طور
همزمان محدوديتي وجود ندارد مشروط بر اينکه اثرات خنثي کننده يا مخرب بر همديگر و
بر بتن نداشته باشند در اين شرايط بهتر است به دستور العمل سازنده مواد
افزودني بتن مراجعه شود اما عموما نمي شود مواد افزودني بتن را پيش از افزوده شدن
به بتن با هم مخلوط نمود . بهتر است مواد افزودني بتن به صورت جداگانه و با
فواصل زماني مطمئن به داخل ديگ اختلاط ريخته شوند.
براي انتخاب كاهنده آب مناسب بايد چه مواردي مد نظر قرار
داده شود ؟
نوع سيمان - نسبت
آب به سيمان – عيار سيمان – فاصله حمل از بچينگ تا مقطع بتن ريزي – درجه حرارت
محيط و مقطع بتن ريزي– زمان حفظ اسلامپ – ميزان جذب آب مصالح سنگي – ميزان
اسلامپ مورد نياز – مسائل مرتبط با جداشدگي و آب انداختگي – سرعت کسب مقاومت –
قيمت تمام شده
عامل اصلي موثر در دوام و پايايي بتن چيست ؟
دوام و
پايائي بتن گستره وسيعي از مفاهيم را در بر مي گيرد در بيشتر اوقات پايائي بتن با
کاهش نفوذپذيري و کاهش جذب آب بتن ارتباط مستقيم دارد . از بين بردن منافذ موئينه
و يا کاهش ابعاد آن معمولا به دوام بتن کمک مي کند . ساير شکل هاي ديگر دوام مانند
سايش پذيري به عوامل ديگري مانند کيفيت سنگدانه ها مرتبط مي باشد . ارتقاء مقاومت
الکتريکي بتن در مبحث جلوگيري از خوردگي ميلگرد ها از اهميت زيادي برخوردار است
لذا کيفيت مصالح و اجزاء سازنده بتن – کيفيت ساخت ، حمل و بتن ريزي – چگونگي
تراکم بتن – نحوه پرداخت و عمل آوري –پوشش هاي سطحي بتن – شرايطي محيطي بتن در
زمان بهره برداري – عوامل مخرب موجود در محيط و . . . به طور قطع استفاده
صحيح و بجا از مواد افزودني بتن مناسب راهکار برجسته اي براي ساخت بتن هاي
با دوام و پايا مي باشد.
براي پر نمودن ترک هاي ريزي که روي سطح بتن به وجود مي آيند
از چه ماده اي استفاده کنيم؟
براي انتخاب
بهترين ماده پر کننده يا مرمتي ابتدا مي بايست نوع و دليل ترک خوردگي را بررسي
نمود سپس نوع کاربري سازه ، اما در سازه هاي آبي و مستغرق بهترين پر کننده ترک
مواد نفوذگر کريستال ساز هستند و در ساير موارد بهره گيري از چسب بتن اپوکسي مي
تواند راهگشا باشد.
تفاوت گروت اپوكسي و گروت سيماني چيست ؟
در گروت هاي سيماني جزء چسباننده سيمان مي باشد اما در گروت
اپوکسي جزء چسباننده رزين اپوکسي انتخاب شده است . جدا از رفتارهاي فيزيکي و
شيميائي ساير اجزاء سازنده اين دو ماده ، بخش اساسي تفاوت کيفي آنها به
رفتار اجزاء چسباننده يعني سيمان و رزين اپوکسي بر مي گردد. گروت هاي سيماني از
استحکام خمشي و کششي بسيار کمتري در مقايسه با گروت هاي اپوکسي برخوردار هستند لذا
براي نصب و ثبوت سازه يا تجهيزات ديناميک که تنش هاي برشي و خمشي به گروت وارد مي
کنند مناسب نيستند.
آيا قبل از اجراي رنگ استفاده از پرايمر الزامي است؟
انواع رنگ و پوشش هاي دکوراتيو ، که با بهره گيري از پرايمر
متناسب با زير آيند اجراء مي گردند از دوام و عملکرد کيفي برتري برخوردار مي باشند
.
براي زير سازي
رنگ هاي خانواده ELASTO توليدي
شرکت آبادگران حتماً مي بايست از پرايمر هاي متناسب با زير آيند استفاده شود.
زينک ريچ اپوکسي
بهترين پرايمر براي مقاطع فلزي جهت زير سازي انواع رنگ ها و پوشش هاي اپوکسي بوده
و در ساير موارد بايد از پرايمر اپوکسي استفاده نمود .
رنگ هاي پايه آبي خانواده ELASTO چه
مزايايي نسبت به رنگ هاي روغني و آلکيدي دارند؟
آلاينده محيط
زيست نيستند - فاقد بو مي باشند - شستشوي ابزار با آب و بدون حلال خاص انجام
پذير است – خاصيت آنتي باکتريال دارند – ماندگاري بسيار طولاني در برابر نور
خورشيد دارند .
آيا رنگ نماي الاستيک براي مناطق باران خيز مناسب است؟
از مهمترين فاکتور هائي که در زمان ساخت اين ماده در نظر
گرفته شده استحکام کيفي در برابر عوامل محيطي مخصوصا باران هاي شديد و يخبندان مي
باشد .
براي سطوحي که در معرض تابش نور خورشيد هستند مي توان از رنگ اپوکسي استفاده
نمود؟
هميشه براي رنگ آميزي و پوشش دهي سطوحي که در معرض تابش نور
خورشيد هستند مي بايست به استحکام رنگ انتخاب شده در برابر تابش نور خورشيد و
اثرات ساير عوامل محيطي توجه نمود.
اما رنگ هاي
اپوکسي از استحکام کمتري در برابر نور خورشيد در مقايسه با رنگ هاي پلي يورتان يا
آکريليکي برخوردار هستند.
چسبندگي رنگ هاي خانواده ELASTO به بتن
چقدر است؟
بيشتر از نيروي
شکست بتن ( Concrete
failure )
در صورتي که سرد شدن هوا باعث سخت شدن اجزاء سازنده رنگ يا
ساير مواد اپوکسي شد براي شل شدن اجزاء چه کنيم؟
هرگز از حلال استفاده نکنيد بهترين کار گرم نمودن اجزاء
سازنده با قرار دادن آنها در محيط هاي گرم مي باشد . توجه داشته باشيد گرم نمودن
اجزاء سازنده با استفاده از شعله خطر آتش سوزي به همراه دارد .